پاتولوژی در اصل به معنای آسیب شناسی است و به مطالعه و شناسایی اختلالات عملی و تغییرات ساختاری بافت‌ها می‌پردازد .
به طور کلی آسیب شناسی عبارت از مطالعه بیماری‌هاست و به عنوان شاخه‌ای از علم پزشکی به بررسی علل پیدایش بیماری‌ها و عوارض ناشی از آنها می‌پردازد.
بدیهی است در هنگام بروز یک بیماری، تغییراتی در بافت‌های مختلف بدن ایجاد می‌شود که در واقع مطالعه همین تغییرات مبنا و اساس پاتولوژی را تشکیل می‌دهد. لذا پاتولوژی علمی است که راجع به تغییرات مختلف بدن در هنگام بیماری بحث و گفتگو می‌نماید.
به چگونگی این تغییرات پاتوژنزیز (Pathogenesis) می‌گویند که به دو گروه تشریحی و بالینی تقسیم می‌شود.
پاتولوژی ۴ جنبه مهم از یک بیماری را بررسی می‌کند که عبارت است از:
۱)اتیولوژی (علت شناسی)،
۲)پاتوژنز(مکانیسم ایجاد)،
۳)مرفولوژی (ریخت شناسی)
۴)اهمیت بالینی
رشته های پاتولوژی
۱) پاتولوژی تشریحی(Anatomical) که عبارت است از مطالعه تغییرات ساختمانی اعم از میکروسکوپی و ماکروسکوپی و ضایعات وارده به سلول های بدن که شامل:
الف) اتوپسی (نمونه برداری از بافت مرده)
ب) بیوپسی (نمونه برداری از بافت زنده)
ج) سیتوپاتولوژی (سلول شناسی).
۲) پاتولوژی بالینی( (clinical که علایم بیماری را در خون، ادرار، مایع نخاعی، خلط، ترشحات واژن در بخش های مختلف میکروب شناسی، بیوشیمی،سرم شناسی و… بررسی می‌نماید.
روش تکنیکی آسیب شناسی (هیستوتکنیک )
تمام مراحل کاری از ابتدای پذیرش نمونه درآزمایشگاه پاتولوژی تا آماده سازی لام و بررسی آن در زیر میکروسکوپ به عنوان روش های تکنیکی آسیب شناسی در نظر گرفته می‌شود که شامل هفت مرحله جداگانه است:
۱) فیکساسیون،
۲) نمونه برداری یا پاس دادن،
۴) آبگیری و آغشتگی،
۵) قالب‌گیری،
۶) رنگ‌آمیزی و
۷) مونتاژ لام و لامل .
بدیهی است دقت در هر یک از این مراحل همراه با سرعت در کار لازمه تهیه یک برش میکروسکوپی مناسب و لام خوب برای تشخیص دقیق است به طوری که اشکال درهر یک از روش های مختلف به کار گرفته شده می‌تواند سبب کاهش دقت تشخیص بیماری و به دنبال آن ایجاد اشکال در روند درمان بیمار شود.
گزارش پاتولوژی
گزارش پاتولوژی علاوه بر کیفیت تهیه ی لام و رنگ آمیزی از بافت بیمار ، کاملا وابسته به تجربه‌ی پزشک متخصص پاتولوژی که مشاهده گر لام‌ها و تشخیص دهنده‌ی نوع بیماری یا تومور است، می‌باشد.
سیتولوژی
از جمله زیر شاخه های پاتولوژی جراحی (آناتومیکال) سیتوپاتولوژی می باشد (گاهی تحت عنوان سیتولوژی)
گفته می شود که به مطالعه و تشخیص بیماری ها در حد سلول می پردازد و اغلب در جهت تشخیص سرطان ها بکار می رود و به تشخیص بیماری های عفونی و التهابی کمک می کند.
همچنان ضایعات تیروئید و بیماری های درگیر کننده مایعات استریل بدن (پرده جنب ، پرده صفاق یا شکمی ، مایع مغزی نخاعی)و ضایعات سایر ارگان ها را شناسایی می کند .
سیتولوژی عمدتاً روی نمونه های سلولیِ بدست آمده یا قطعات بافتی صورت می گیرد(بر خلاف پاتولوژی که به مطالعه کل بافت می پردازد.)
به تست های سیتولوژی بعضاً اسمیر گفته می شود ، زیرا نمونه روی اسلاید های شیشه ای تهیه می شود.
دیدگاه خود را بنویسید